Η Σπιανάδα, η μεγαλύτερη, ζωντανότερη και πιο εντυπωσιακή πλατεία του ελληνικού χώρου, είναι αποτέλεσμα των στρατιωτικών οχυρωματικών έργων των Βενετών για την προστασία της πόλης, κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Οι Βενετοί διάνοιξαν την «Spianata» ως πρόσθετη αμυντική προφύλαξη, μπροστά από το Παλαιό Φρούριο. Η Σπιανάδα, με έκταση περίπου όσο το 1/3 του τότε οικισμού, ανοίχτηκε απέναντι από το Παλιό Φρούριο ώστε να υπάρχει μεγάλο πεδίο βολής για τους αμυνόμενους σε περίπτωση κατάληψης της πόλης.

Μέσα στον περιορισμένο χώρο που της απέμεινε, η πόλη απομακρύνεται από τη θάλασσα και κτίζεται αμφιθεατρικά σχηματίζοντας μια πυκνή μάζα σπιτιών μεταξύ των δύο φρουρίων της, με προβολή των λόφων Καμπιέλο, Αγ. Πατέρων και Αγ. Αθανασίου.

Πολύ αργότερα η Σπιανάδα διαμορφώθηκε σε πλατεία. Η κατασκευή του εντυπωσιακού συγκροτήματος κατοικιών Λιστόν, μεταξύ 1807- 1814 από τους Γάλλους Αυτοκρατορικούς, και η ανέγερση του Παλατιού Μιχαήλ και Γεωργίου του Άγγλου αρμοστή Maitland, επί Αγγλοκρατίας, στο βορειότερο άκρο της Σπιανάδα, διαμόρφωσε το σπουδαίο αστικό μέτωπο της πλατείας. Ειδικά η στοά στο ισόγειο του συγκροτήματος Λιστόν, με την έντονη δραστηριότητα χρήσεων αναψυχής, καθόρισε το χαρακτήρα της πλατείας και της κοινωνικής δραστηριότητας σε αυτή, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελώντας το κοσμικότερο σημείο συνάντησης.

Η μεγάλη πλατεία της Σπιανάδα, συντέλεσε στη συγκρότηση μιας συγκεκριμένης αστικής ταυτότητας και επηρέασε την κοινωνική ζωή τη Κέρκυρας. Πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα και όχι μόνο του νησιωτικού χώρου, η Σπιανάδα, έχει απομακρύνει την πόλη από τη θάλασσα, δημιούργησε όμως το πιο ζωντανό μέρος της σύγχρονης ζωής, συνδυάζοντας το εμπόριο, την αναψυχή, τη βόλτα, τις κοινωνικές δραστηριότητες και τα σημαντικά δρώμενα της πόλης.

Στο μεγάλο υπαίθριο χώρο της Σπιανάδα, μπορείτε να δείτε:

Το Περιστύλιο του Μαίτλαντ, στο νότιο άκρο της Σπιανάδα ένα απέριττο, κυκλικό, ιωνικό, μνημείο που ανεγέρθηκε προς τιμή του πρώτου Άγγλου Αρμοστή Thomas Maitland (1816- 1824), παρά το γεγονός ότι η θητεία του ήταν μία από τις σκληρότερες και πιο μελανές για τα Επτάνησα. Στρατηγός και αρχηγός των Βρετανικών δυνάμεων της μεσογείου, ο Μαίτλαντ υπήρξε ο σκληρότερος Άγγλος Αρμοστής. Θέσπισε για τα Επτάνησα το ανελεύθερο Σύνταγμα του 1717, και υπήρξε από τους πρωτεργάτες της εκχώρησης - πώλησης της Πάργας (η οποία ως Βενετική κτήση είχε περάσει και αυτή μαζί με τα Επτάνησα στην Αγγλική κυριαρχία) στον Αλή Πασά, ένα γεγονός που δυσαρέστησε και τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο.

Το περιστύλιο ως τύπος μνημείου υπήρξε πολύ δημοφιλής στην εποχή. Είναι έργο του Άγγλου στρατιωτικού μηχανικού G. Whitemore ο οποίος σχεδίασε και το Ανάκτορο των Μιχαήλ και Γεωργίου, κτισμένο από πέτρα μαλτέζικη. Ο γλυπτικός διάκοσμος είναι του Κερκυραίου γλύπτη Προσαλέντη. Θα ακούσετε να το αποκαλούν και «στέρνα», καθώς το μνημείο σκέπασε μια παλαιότερη Ενετική στέρνα.

Την Πλατεία Ενώσεως με το πάλκο, όπου τελείται το Πάσχα η Αναστάσιμη λειτουργία και δίνονται συναυλίες από τις Φιλαρμονικές, ενώ λίγο πιο κάτω το Μνημείο της Ένωσης των Επτανήσων αφιερωμένο στην Ένωση των Επτανήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα, το 1864. Χαραγμένα επάνω του υπάρχουν τα σύμβολα όλων των Ιόνιων νησιών.

Στο χώρο της πλατείας μπροστά στη γέφυρα που οδηγεί στο Παλαιό Φρούριο, βρίσκονται οι ανδριάντες των Σούλενμπουργκ και Γκυλφόρδου. Ο μαρμάρινος ανδριάντας του Γερμανού στρατάρχη Σούλενμπουργκ (Mathias von der Schulenburg) είναι έργο του γλύπτη Corradini και στήθηκε προς τιμή του Στρατάρχη, η συμβολή του οποίου υπήρξε καθοριστική στην άμυνα της πόλης που απέτρεψε του Τούρκους κατά την πολιορκία του 1716. Ο ανδριάντας είναι φιλοτεχνημένος από μάρμαρο Καράρας, από τον Ιταλό γλύπτη Antonio Gorradini. Στη βάση του υπάρχει επιγραφή στα λατινικά που αναφέρεται στη μάχη του στρατηγού κατά της πολιορκίας του 1716 και τη δημιουργία του ανδριάντα την ίδια χρονιά. Ο δεύτερος ανδριάντας τιμά το φιλέλληνα Λόρδο του Guilford, Φρειδερίκο Νόρθ (Frederic North 1766 – 1827), ο οποίος επανίδρυσε την Ιόνιο Ακαδημία την περίοδο της αρμοστείας Adams η οποία αποτέλεσε σπουδαίο πνευματικό ίδρυμα της πόλης που καθιέρωσε για πρώτη φορά την ελληνική γλώσσα και λειτούργησε για 40 χρόνια (1824 – 1864), μέχρι δηλαδή την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Μπροστά στο δωρικό περιστύλιο του Ανακτόρου Μιχαήλ και Γεωργίου βρίσκεται ο χάλκινος ανδριάντας του Lord Frederick Adam, ενός από τους πιο γνωστούς Άγγλους Αρμοστές, γνωστός για τα σημαντικά τεχνικά έργα που υλοποίησε για την πόλη, μεταξύ των οποίων το υδραγωγείο. Ο ανδριάντας είναι έργο του γλύπτη Παύλου Προσαλέντη και η χαρακτηριστική κίνηση του χεριού του ανδριάντα προς το νερό που πέφτει στη μικρή λίμνη που τον περιβάλλει παραπέμπει στο σπουδαίο αυτό τεχνικό έργο που ο Άγγλος Αρμοστής κληροδότησε στην πόλη.

Μεγάλο μέρος της πλατείας καταλαμβάνει το Γήπεδο του κρίκετ. Η αγάπη των Κερκυραίων για το κρίκετ, ομαδικό παιχνίδι βρετανικής προέλευσης έχει φυσικά τις ρίζες της στην περίοδο της Αγγλοκρατίας (1814-1864).

επιστροφή στα αξιοθέατα