Στη Μυθολογία οι ΠΑΞΟΙ είναι το ερωτικό καταφύγιο του ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ με την ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ. Ο Ποσειδώνας το αφαιρεί από την Κέρκυρα με την ΤΡΙΑΙΝΑ του, γεγονός που το επιβεβαιώνει και η Γεωλογία, τοποθετώντας το στην ακρότατη παλαιολιθική περίοδο. Η τρίαινα του Ποσειδώνος εξ αυτού του λόγου, αποτελεί το σύμβολο των Παξών.

Η έκταση του είναι 17,5 τ. χλμ. η ακτογραμμή 21 χλμ. και οι κάτοικοι του 2.236.

Ο παλαιότερος οικισμός είναι του ΟΖΙΑ, και η ψηλότερη κορυφή του , του ΑΓ.ΙΣΑΥΡΟΥ με 231 μ. ύψος.

Μαζί με το γειτονικό νησί των Αντιπάξων, αποτελεί Δήμο, που υπάγεται διοικητικά στη Νομαρχία Κερκύρας.

Έδρα του Δήμου είναι ο ΓΑΙΟΣ, εμπορικό και διοικητικό κέντρο της περιοχής.

Οι κάτοικοι είναι συγκεντρωμένοι όπως και οι τουρίστες στα τρία γραφικά παραθαλάσσια χωριά τον ΓΑΙΟ, τον ΛΟΓΓΟ και την ΛΑΚΚΑ. Αρχαιολογικός χώρος, ο μόνος που έχει εντοπιστεί, χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν γίνει ανασκαφές, είναι στην τοποθεσία ΠΟΡΤΟ, νότια του ΓΑΙΟΥ, στα ερείπια της παλαιοχριστιανικής εκκλησίας της ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ.
Νησί κατάφυτο με αιωνόβιες ελιές, κυπαρίσσια και πεύκα, με δαντελωτές ακτές και θαλασσινές σπηλιές, με οικισμούς γνήσιας επτανησιακής αρχιτεκτονικής και εκκλησίες, ξωκλήσια και ξερολιθιές γνήσιας λαϊκής παράδοσης.

Οι πολυάριθμοι όρμοι των ΠΑΞΩΝ προσφέρονται για ελλιμενισμό των πάσης φύσεως σκαφών που ταξιδεύουν στο Ιόνιο μια και αυτού του είδους ο τουρισμός είναι ο πιο σημαντικός και πιο διαδεδομένος σ’αυτά τα νησιά.

Το νησί έχει αναπτυγμένη την γεωργία όσο και την αλιεία, για να μπορεί να προσφέρει στους επισκέπτες του, αυτά τα αγαθά, εξ ιδίων πόρων.

Όπως και τ' άλλα Επτάνησα, ενώθηκε με την Ελλάδα στις 21 Μαΐου του 1864, έχοντας λάβει ενεργό μέρος στην Ελληνική επανάσταση, και έχοντας περάσει όλες τις «κυριαρχίες» του Ιονίου, από τους Ρωμαίους ( ορμητήριο των οποίων ήταν κατά την ναυμαχία του ΑΚΤΙΟΥ ) τους Ενετούς, τους Γάλλους, τους Ρώσους, τους Τούρκους, τους Άγγλους, μέχρι τους πάσης φύσεως πειρατές, μπαρμπερίνους Νορμανδούς κ.α.

ΓΑΙΟΣ

Πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, που διατηρεί το παραδοσιακό του χρώμα και συνδέεται με το λιμάνι της ΚΕΡΚΥΡΑΣ και της ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ και αποτελεί ορμητήριο για εκδρομές στους ΑΝΤΙΠΑΞΟΥΣ όσο και στο ίδιο το νησί.

Το όνομα του το οφείλει στον απόστολο Γαιο, που διέδωσε τον χριστιανισμό στο νησί. Η λιτανεία της εικόνας του Αγίου , γίνεται στις 29 Ιουνίου των ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ.

Τα νησάκια ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΣ και ΠΑΝΑΓΙΑ παρέχουν φυσική προστασία στο λιμάνι.

Ο ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΣ έχει το ενετικό φρούριο που κατασκευάστηκε το 1423,τον ανεμόμυλο και τα εκκλησάκια του Αγ. Νικολάου και Αγ.Ιωάννη.

Η ΠΑΝΑΓΙΑ έχει το ομώνυμο μοναστήρι και ένα παλαιό γραφικό Φάρο. Τον δεκαπενταύγουστο γίνεται το πανηγύρι της που προσφέρουν στους προσκυνητές παραδοσιακής συνταγής ζωμό.

Αξιόλογες είναι οι εκκλησίες του ΑΓ.ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ πολιούχου, και ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ με σημαντικές αγιογραφίες και τον τάφο του αποστόλου Γαίου.

Νότια στη τοποθεσία ΠΟΡΤΟ είναι τα ερείπια της ΑΓΙΑΣ ΜΑΡΙΝΑΣ παλαιοχριστιανικής εκκλησίας, κτισμένης με αρχαίο δομικό υλικό το μόνο προς το παρών δείγμα αρχαιολογικού χώρου στους Παξούς.

Πανηγύρι σημαντικό είναι της ΝΕΡΟΛΑΔΙΑΣ στις 4 Αυγούστου, που προσφέρεται βρεγμένο και λαδωμένο παξιμάδι, κατάλοιπο της δύσκολης ζωής των κατοίκων και της σημασίας της ελαιοπαραγωγής στην επιβίωση τους.

Στο ΓΑΙΟ υπάρχει τουριστικό ξεν. Β’ κατηγορίας, καθώς και ενοικιαζόμενα δωμάτια με παροχές ξενοδοχείου.

Στους καλοκαιρινούς μήνες γίνεται ΦΕΣΤΙΒΑΛ κλασσικής μουσικής.

ΛΑΚΚΑ

Γραφικός παραθεριστικός οικισμός στο βόρειο τμήμα του νησιού 7,5 χλμ, Β.Δ. από τον Γάιο, με 115 κατοίκους.

Κτισμένος στο μυχό ενός κλειστού όρμου, με παραδοσιακά σπίτια, πετρόχτιστα σοκάκια και μικρές παραθαλάσσιες πλατείες είναι ένα λαμπρό δείγμα επτανησιώτικου χωριού και ο πιο δημοφιλής προορισμός των επισκεπτών των Παξών.

Δυτικά στο 1 χλμ. στον κατάφυτο από ελιές, κυπαρίσσια, και πεύκα λόφο, είναι ο ΦΑΡΟΣ, τοποθεσία που βλέπει στο Νότιο άκρο της Κέρκυρας, με παλαιό γραφικό φάρο, ιδανικό μέρος να απολαύσεις ηλιοβασίλεμα στο Ιόνιο.

Η περιοχή διαθέτει δύο επώνυμες παραλίες, το ΚΑΝΟΝΙ και την ΧΑΡΑΜΗ με πεντακάθαρα γαλαζοπράσινα νερά.

Αξιοθέατα είναι η εκκλησία της ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ, του 1600 με δύο τρούλους και εντυπωσιακό καμπαναριό, καθώς και η ΘΑΛΑΣΣΙΝΗ ΣΠΗΛΙΑ ΤΗΣ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ που η παράδοση την θέλει να επικοινωνεί με το σπίτι του Γραμματικού και να είναι καταφύγιο για τα υποβρύχια των Συμμάχων κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο.

Επίσης αξιόλογη είναι η εκκλησία του ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑ, αρκετα παλαιά, που το κτίσιμο και τα υλικά της να παραπέμπουν σε αρχαία δομικά υλικά.

Τουριστικές εγκαταστάσεις, οι πιο πλούσιες του νησιού με δύο ξενοδοχεία και πολλά διαμερίσματα με παροχές ξενοδοχείου.

ΛΟΓΓΟΣ

Χαρακτηριστικό επτανησιώτικο χωριό κτισμένο σε γραφικό όρμο με όμορφη παραλία,5 χλμ Β.Δ. από τον ΓΑΙΟ με 60 κατοίκους.

Διαθέτει ξενοδοχεία και διαμερίσματα, αλλά φημίζεται για τις παραδοσιακές του ταβέρνες. Παράδοση που κληρονόμησε από τον γειτονικό οικισμό ΜΑΓΑΖΙΑ, ιστορικό μέρος « ταβερνείων» του νησιού.

Αξιοθέατο είναι η εκκλησία της ΖΩΟΔΟΧΟΥ ΠΗΓΗΣ με παλαιές και σημαντικές αγιογραφίες.

ΜΑΓΑΖΙΑ

Χωριό 4 χλμ. Β.Δ. του ΓΑΙΟΥ, με 70 κατοίκους, αρκετά πετρόχτιστα σπίτια και περίτεχνες ξερολιθιές.

Το όνομα του το οφείλει στα καπηλειά που υπήρχαν στη κεντρική του πλατεία και συγκέντρωναν τους κατοίκους του νησιού.

Αξιοθέατα στη περιοχή είναι κρημνώδεις πέτρινοι σχηματισμοί της δυτικής ακτής με το όνομα ΕΡΗΜΙΤΗΣ και ο εντυπωσιακός κατακόρυφος βράχος μέσα στη θάλασσα ο ΟΡΘΟΛΙΘΟΣ, καθώς και η εκκλησία του ΑΓ. ΙΣΑΥΡΟΥ, το υψηλότερο σημείο του νησιού

ΟΖΙΑΣ

Ο παλαιότερος οικισμός, απλωμένος σε χαμηλούς λόφους και παραλία, με παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια, έχει 185 κατοίκους και είναι στην ουσία ενιαίος οικιστικός χώρος με τον ΓΑΙΟ. Ήταν για αρκετά χρόνια το καταφύγιο και ο τόπος εξορίας των Σουλιωτών.

Ψηλότερα είναι τα ερείπια του ναού του ΑΓ. ΣΤΕΦΆΝΟΥ κλασσικό πετρόχτιστο Ηπειρωτικής παράδοσης.

Νότια είναι το νησάκι ΜΟΓΓΟΝΗΣΙ που συνδέεται με μικρή γέφυρα με τους Παξούς και το ακόμα μικρότερο νησάκι ΚΑΛΤΣΟΝΗΣΙ που πάνω του είναι το παλαιό εκκλησάκι του ΑΓ.ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ.

Αντίπαξοι

Ο μικρός γείτονας των Παξών με έκταση 6,5 τ. χλμ. και μικρούς οικισμούς που κατοικούνται μόνο το καλοκαίρι.
Οι αποστάσεις καλύπτονται με τα πόδια, το νησί είναι κατάφυτο με πολλά γραφικά μονοπάτια, και ψηλότερη κορυφή του την ΑΓΡΙΛΙΔΙΑ με 118 μ. ύψος.
Όμορφο νησί με δαντελωτές ακτές, γνωστό για τις μαγευτικές αμμουδερές παραλίες του με γαλαζοπράσινα ρηχά νερά, την ΒΡΙΚΑ, την ΜΕΣΟΒΡΙΚΑ και το ΒΟΥΤΟΥΜΙ.

Λιμάνι του, είναι η ΑΓΡΑΠΙΔΙΑ που συνδέεται με τον ΓΑΙΟ.

Η παράδοση θέλει την ΑΓΡΑΠΙΔΙΑ τόπο εξορίας μεγάλης Σουλιώτικης οικογένειας «φάρας» μετά την καταστροφή του Σουλίου.

Αξιοθέατα, εκτός των απόκρημνων βραχωδών ακτών με τις θαλασσινές σπηλιές, στο δυτικό μέρος του νησιού, είναι η εκκλησία του ΑΓ. ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΥ.